Verplichtingen duurzaamheid gebouwbeheer: zo voldoe je aan wet- en regelgeving én bespaar je energie
Duurzaamheid is allang geen vrijblijvende ambitie meer. Voor organisaties in gebouwbeheer en facility management is het voldoen aan wet- en regelgeving essentieel geworden. Niet alleen om bij te dragen aan een leefbare toekomst, maar ook om juridische, financiële en operationele risico’s te vermijden. De regels worden steeds strenger en veranderen voortdurend. Weten waar je aan toe bent en op tijd handelen is essentieel.
Dit artikel is een hoofdstuk uit onze whitepaper. Benieuwd naar meer inzichten? Download hier de volledige whitepaper over een duurzaam en toekomstgericht gebouw voor iedereen.
Samenvatting: Welke wet- en regelgeving gelden er voor duurzaamheid?
Duurzaam gebouwbeheer is verplicht én strategisch belangrijk. Voldoen aan regels zoals energielabel C, CSRD-rapportage en de Wet Milieubeheer voorkomt boetes, reputatieschade en gemiste kansen — en biedt tegelijk een kans om kosten te besparen en je organisatie toekomstbestendig te maken
Belangrijkste wet- en regelgeving rondom duurzaamheid
Europese wet- en regelgeving
Op Europees niveau zijn er meerdere richtlijnen die direct impact hebben op vastgoedbeheer:
-
EPBD (Energy Performance of Buildings Directive) is de belangrijkste Europese richtlijn voor de verduurzaming van gebouwen. Deze is van toepassing op grote gebouwen (>250 m2) en nieuwbouw en stelt eisen om de energieprestaties te verbeteren en renovaties te stimuleren.
- CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) is een richtlijn voor duurzaamheidsrapportage. Deze verplicht ondernemingen die aan de voorwaarden voldoen te rapporteren over hun duurzaamheid aan de hand van verschillende duurzaamheidscriteria: ESG.
- ESG staat voor Environment (milieu), Social (mens en maatschappij) en Governance (behoorlijk bestuur).
- Hoe en wat je vervolgens precies moet rapporteren is uitgewerkt in de ESRS (European Sustainability Reporting Standards), dit om ervoor te zorgen dat elk bedrijf op eenzelfde manier rapporteert.
-
EED (Energy Efficiency Directive), doel van deze richtlijn is om het energieverbruik in 2030 omlaag te krijgen door bedrijven en instellingen bewust te maken van hun energiegebruik én van de mogelijkheden om energie te besparen en te verduurzamen. Daarom zijn er Europese energie-efficiënte eisen voor verschillende sectoren, zoals gebouwen, de vervoerssector, de verwarmings- en koelingssector. Grote ondernemingen zijn wettelijk verplicht om elke 4 jaar een EED audit uit te voeren.
-
Green Deal: dit is de groeistrategie van de EU. Dit pakket beleidsinitiatieven kwam er in 2019 en zet de EU op weg naar een groene transitie, met als einddoel klimaat-neutraliteit in 2050.
-
SDG (Sustainable Development Goals): In 2015 hebben alle 193 landen die lid zijn van de Verenigde Naties de SDG’s aangenomen. Dit is geen wet- of regelgeving. Het zijn doelen die gelden voor alle landen en voor alle mensen, waarmee de langen in 2030 een duurzame wereld voor iedereen willen bereiken, waarin niemand wordt buitengesloten.
Nederlandse wet- en regelgeving
In Nederland zijn Europese richtlijnen omgezet in concrete regels:
-
Klimaatakkoord (voorheen Energieakkoord), dit is een overeenkomst tussen veel organisaties en bedrijven in Nederland om de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan om de opwarming van de aarde te beperken.
-
Bbl (Besluit bouwwerken leefomgeving): hierin staan de regels waaraan je moet voldoen voor bestaande én nieuwe gebouwen. Doel is een positieve impact voor onze leef- en gebouwde omgeving, door duurzaamheid, energiezuinigheid en veiligheid centraal te stellen. Voorbeelden van regels die hieruit voortvloeien:
-
BENG (Bijna Energie neutrale Gebouwen). Deze regels gelden vanaf 1 januari 2021 voor alle nieuwbouw, zowel woningbouw als utiliteitsbouw. Ze houden rekening met het gebouw gebonden energieverbruik per m2. De hoogte van de eisen verschilt per type woning of gebruiksfunctie.
-
Energielabel C voor kantoren, deze regelgeving is bedoeld voor kantoorgebouwen groter dan 100 m2. Deze moeten minimaal energielabel C hebben. Voldoet het gebouw niet aan de eisen? Dan mag je het niet meer als kantoor gebruiken.
-
Energielabel utiliteitsgebouwen, bij verkoop, verhuur of oplevering van bepaalde utiliteitsgebouwen is een energielabel verplicht. Het gaat om gebouwen met één of meer van de volgende functies: kantoor, onderwijs, bijeenkomst, gezondheidszorg, logies, sport of winkel.
-
-
Wet Milieubeheer: bevat algemene milieuregels voor inrichtingen (vaak bedrijven), hierin staat uitgelegd welke regels gelden voor welke milieubelastende activiteiten. Hier vloeit andere wetgeving uit voort, zoals:
-
BAL (Besluit Activiteiten Leefomgeving): dit besluit verplicht bedrijven en instellingen om energiebesparende maatregelen te treffen met een terugverdientijd van 5 jaar of minder.
-
Wat gebeurt er als je niet voldoet aan duurzaamheidsregels?
Veel organisaties onderschatten de impact van non-compliance. Dit zijn de belangrijkste risico’s:
1. Juridische en financiële sancties
De AFM ziet toe op naleving van de CSRD en kan boetes of dwangsommen opleggen. Er is kans op bestuursaansprakelijkheid en verplichte herstelmaatregelen. Overtreding van milieuregels kan leiden tot sluiting van gebouwen of vergunningproblemen.
2. Reputatieschade
Duurzaamheid is een doorslaggevende factor voor klanten, partners en medewerkers. Slechte of ontbrekende rapportage ondermijnt vertrouwen en merkwaarde. Grote bedrijven die hun duurzaamheidsverplichtingen negeren, kunnen rekenen op publieke kritiek.
3. Beperkte toegang tot kapitaal
Investeerders en banken hanteren steeds vaker ESG-criteria voor financieringsbesluiten. Geen of gebrekkige rapportage kan betekenen: geen financiering, geen deelname aan duurzame fondsen, en gemiste kansen bij aanbestedingen.
4. Operationele risico’s
Gebrek aan inzicht in je duurzaamheidsdata leidt tot inefficiëntie, gemiste innovaties en achterstand op concurrenten die wél voorbereid zijn. Ook loop je risico op boetes bij nieuwe wetgeving of strengere eisen vanuit opdrachtgevers.
Samengevat: regelgeving als strategische kans
De boodschap is helder: duurzaamheid is geen optie, maar een wettelijke en strategische vereiste. Door actief te voldoen aan de wet- en regelgeving voorkom je boetes en imagoschade en bouw je aan een toekomstbestendige organisatie.
✔ Zorg dat je als gebouwbeheerder of facility manager altijd weet welke regels voor jouw pand(en) geld.
✔ Ga actief aan de slag met energieprestatie, veiligheid en rapportageverplichtingen.
✔ Gebruik wet- en regelgeving als kans om je organisatie toekomstbestendig en aantrekkelijk te maken.
✔ Abonneer je op de gratis compliance alert en blijf automatisch op de hoogte van alle wet- en regelgeving.
